Inleiding
In de puberteit groeit het lichaam van kinderen heel hard. Als ze volwassen zijn, dan is de ontwikkeling van hun lijf klaar. Het is gestopt met groeien, het wordt niet meer groter. Ze zijn dan ongeveer 17 of 18 jaar oud.
Bij een man betekent dat dat zijn penis is uitgegroeid, die wordt niet meer groter. Mannen merken ook dat ze volwassen zijn, doordat ze stevige baardharen krijgen die ze nu elke dag moeten scheren.
Niet alleen het lichaam wordt volwassen, ook de hersens. Dat betekent dat je na de puberteit beter beslissingen kunt nemen, dus dat je beter weet wat je doet. Maar dat wil niet zeggen dat je dan bent uitgeleerd!
Volwassen worden is iets heel anders als je volwassen gedragen. Soms doen mensen dingen die niet bij hun leeftijd passen. Dan zeggen anderen: ’Gedraag je niet als een kind, doe volwassen!’
Na de puberteit kun je beter beslissingen nemen. In de Nederlandse wet wordt daar rekening mee gehouden. Als je een misdrijf begaat terwijl je jonger dan 18 jaar bent, dan val je onder het jeugdrecht. Ben je 18 jaar of ouder, dan wordt je berecht als meerderjarige, dus als volwassene. Dan zijn de straffen veel strenger!
Persoonlijke verhalen
(Brigit) Ik wil graag gezond blijven. Daar hoort ook lichaamsverzorging bij. Het is ook voor jezelf belangrijk om er goed uit te zien. Ik ben tevreden met mijn lichaam maar zou wel graag kleinere oren willen.
(Tara) Ieder lichaam is mooi op zijn eigen manier. Ik ben blij met mijn lichaam , het heeft mooie rondingen en een kleurtje. Soms heb je een lichaam met een kleurtje, dat maakt het ook weer mooier. Ieder lijf heeft zijn eigen schoonheid.
(Trudie) Soms zou je wel een paar pontjes minder willen wezen, of je borsten zijn te groot. Maar vrouwen moeten niet denken dat mannen alleen op slanke vrouwen vallen. Mannen vinden het ook fijn als ze iets vast kunnen houden.
(Trudie) Het eigen lichaam daar ben je zelf de baas over. Daarom is het ook je eigen verantwoordelijkheid om te zorgen voor de hygiëne. En te zorgen dat je gezond blijft. Het is belangrijk dat je je lichaam probeert te accepteren zoals het is.
(Maria) Mijn partner wordt wel snel oud, ik vind dat het zo snel gaat. Ze moet beter op haar houding letten, ze moeten oefenen, zorgen dat haar lichaam recht blijft.
(Maria) Ik ben wel tevreden met mijn lichaam, er is nog niks aan de hand. Het is belangrijk om gezond te blijven. Ik zou alleen nog wat buikvet kwijt willen. Ik doe nu mee aan een progamma. Dat heet ‘samen sterk door dik en dun’. Dan leer je met een hele groep ook om gezond te eten en te sporten.
(Gijs) Ik ben gevoelig. Muziek kan erg veel losmaken. Daar kan ik dan om huilen. Dat het heel hard bij me naar binnen komt. Of omdat iemand heel goed kan zingen. Of omdat ik aan een bepaalde gebeurtenis moet denken bij die muziek. Het is heel mooi dat muziek dat kan doen, vind ik.
(Philip) Ik ben tevreden met mezelf hoe ik nu ben. Ik ben gewoon blij met mezelf. Omdat ik nu een gelukkig mens ben. Ik kijk ook weleens naar mezelf in de spiegel. Wat ik zie, daar ben ik gelukkig mee!
(Pierre) Ik heb wel eens van die dagen dat ik zit opgesloten in mijn lichaam. Dan word ik doodziek dat ik altijd om hulp moet vragen. En altijd moet wachten. Daar word ik weleens niet goed van. Maar ja, dat hoort er bij als je in een rolstoel zit. Toch hoop ik dat ik zo min mogelijk verdrietig en teleurgesteld zal raken in mijn leven. Maar ja, dat zal wel moeilijk zijn.
(Piet) Ik ben heel tevreden over mijn lichaam. Ik kan er toch niks anders van maken. Ik vind dat ik mooie blauwe ogen heb. Dat heeft niet iedereen, daarom vind ik het mooi. Mensen vragen wel eens of ik zou willen lopen. Eigenlijk niet meer, want ik ben al tevreden zoals ik ben. Vanaf mijn geboorte ben ik zo. Je kunt zeggen dat ik geboren ben in een rolstoel.
(Theo) Ik kijk altijd naar mezelf in de spiegel, daar word ik blij van. Ik zie er heel leuk uit. Ik denk er niet over na dat ik een beperking heb en in een rolstoel zit, ik denk als een gewoon mens die kan lopen. Mijn beperking is maar de buitenkant, je moet kijken wat er achter zit, dat is belangrijk. Met dit lichaam kan ik heel gelukkig zijn, want het geluk zit in mezelf!
(Sjaak) Ik ben tevreden met mijn lichaam, zoals ik er ben. Een hoop mensen zijn niet tevreden. Ik zeg: ‘Wees blij dat god je heeft geschapen en dat je je eigen lichaam nog hebt’. Ik ben er tevreden mee, er hoeft helemaal niks aan gedaan te worden. Je moet niet denken dat je lelijk bent, dat is helemaal niet nodig!
Tips & advies
Je lijf in de spiegel
- Kijk eens in de spiegel en zeg tegen jezelf: ‘Dit ben ik. Ik ben een mooi mens. Ik ben de moeite waard.’
- Schrijf eens met lippenstift iets leuks over jezelf op de spiegel.
- Ontdek eens met een losse kleine spiegel hoe je oksels, je borsten en vagina er van dichtbij uitzien.
Ouder worden (vrouw)
- Heb je klachten? Bespreek die met je huisarts. Hij kan onderzoeken of je al in de overgang bent of juist niet.
- De pil die vrouwen gebruiken tegen zwanger worden, helpt vaak ook een beetje bij klachten van de overgang.
- Vind je het belangrijk om er mooi uit te blijven zien? Ga dan eens naar een schoonheidsspecialiste.
Jezelf in de spiegel bekijken
- Kijk eens in de spiegel en zeg tegen jezelf: ‘Dit ben ik. Ik ben een mooi mens. Ik ben de moeite waard.’
- Schrijf eens met lippenstift iets leuks over jezelf op de spiegel.
- Kijk eens met een losse kleine spiegel hoe je oksels, je penis en ballen er van dichtbij uitzien.
Scheren
- Heb je een baard? Houd die dan kort met een baardtrimmer.
- Mannen vergeten vaak de haren in hun neus en oren. Vrouwen knappen daar op af, dus hou ze kort!
Kleding uitkiezen en kopen
- In bijna elke plaats zijn winkels met tweedehands kleding. Daar vind je de dure merken veel goedkoper.
- Heb je weinig verstand van kleren? Zoek dan een kledingzaak met deskundige verkopers. Wordt je goed geholpen? Ga dan vaker naar die winkel en bouw een band op met de verkoper.
ouder worden (man)
- Heb je klachten? Bespreek die met je huisarts. Hij kan je onderzoeken of je al in de overgang bent of juist niet.
Douchen man
- Speciale zeep kun je bijvoorbeeld kopen bij de drogisterij.
Je vagina wassen
- Gebruik altijd een schoon washandje als je je vagina wast. Was de vagina altijd van voor naar achter.
- Heb je last van irritaties aan je vagina, ga dan naar de dokter.
- Doe dat ook als je vagina een tijdje vies ruikt of als de kleur van het vocht in de vagina verandert.
Jezelf wassen (vrouw)
- Koop eens een fles badshampoo. Daar ga je lekker van ruiken.
- Controleer eerst de temperatuur van het water voor je in het bad stapt.
- In de badkamer moet je heel voorzichtig zijn met elektrische apparatuur. Gebruik nooit, maar dan ook echt nooit elektrische paparatuur als je in bad gaat.
- Wees voorzichtig als je uit bad stapt. Natte voeten zijn gladde voeten op de tegels in de badkamer!
Inwendig onderzoek
- Neem een douche voor je naar je huisarts gaat. En trek schoon ondergoed aan. Ga ook na het toilet, met een lege blaas is een inwendig onderzoek makkelijker.
- Heb je klachten of vragen? Schrijf ze op papier en neem dat mee. Dan vergeet je niets te vragen of te vertellen.
- Heb je nog nooit seks met een man gehad, vertel dat dan ook. Je hebt dan een nauwe vagina en dan weet de dokter dat hij nog voorzichtiger met het onderzoek moet zijn.
Een jongen in de puberteit
- Als het lichaam snel groeit, dan krijgen jongens soms last van puistjes. Heb je daar veel last van? Praat dan met je dokter wat je er aan kunt doen.
Een meisje in de puberteit
- Groeien jouw borsten nog niet? Wacht rustig af, bij de een gebeurt dit eerder dan bij een ander.
- Als het lichaam snel groeit, dan krijgen meisjes soms last van puistjes. Heb je daar veel last van? Praat dan met je dokter wat je er aan kunt doen.
Tampons en maandverband
Hoe brengt een tampon in de vagina? Belangrijk is dat je je ontspant. Ga zo staan dat je goed bij de opening van je vagina kunt. Het helpt als je je ene been iets hoger plaatst dan het andere. Breng de tampon zo diep in als je wijsvinger lang is. Als je de tampon niet voelt terwijl je zit of loopt, dan zit hij goed. Heb je er last van, dan de tampon iets verder naar binnen duwen.
Als de tampon zich heeft volgezogen met bloed, voel je haar meer. Zo weet je dat je tampon moet verwijderen. Verwisselt een tampon zeker om de paar uur. In het begin van de ongesteldheid verlies je vaak wat meer bloed. Dat moet je de tampon nog vaker verwisselen of een wat grotere tampon gebruiken.
- Verwissel het vieze maandverband regelmatig door nieuw. Gooit het nooit in de wc, maar doe het in een zakje, sluit het zakje en stop het in de prullenbak.
- Doe om de paar uur een schone tampon in. Vergeet dat niet, want als een tampon te lang in de vagina zit, kun je er ziek van worden.
- Als je ongesteld bent en maandverband gebruikt, kun je niet gaan zwemmen.
- Tampons zijn heel handig voor meisjes die veel sporten en die zwemmen.
- Het gebruik van een tampon betekent niet dat je je maagdelijkheid verliest.
- Als je veel last hebt van het ongesteld zijn, kun je aan de dokter vragen je de pil te geven. De pil zorgt er voor dat een vrouw niet zwanger wordt. Maar door de pil hebben de meeste vrouwen veel minder last van de ongesteldheid.
Ongesteld worden
- Als je veel last hebt van de menstruatie kun je aan je dokter vragen of hij er een middeltje voor heeft.
- Er zijn heel veel soorten maandverband. Groot, klein, dun en dikker. Je moet er een paar uitproberen om te zien welke je prettig vindt.
- Aan het maandverband zitten plakstrips. Je plakt maandverband vast in je onderbroek, anders verschuift het.
- Verwissel het vieze maandverband regelmatig door nieuw. Gooit het nooit in de wc, maar doe het in een zakje, sluit het zakje en stop het in de prullenbak.
- Als je ongesteld bent en maandverband gebruikt, kun je niet gaan zwemmen.
- Je kunt in plaats van maandverband ook tampons gebruiken. Dat is een soort zacht staafje van watten dat je in je vagina duwt en daar het bloed opvangt. Daar moet je in het begin erg aan wennen.
Een meisje wordt volwassen
- Groeien jouw borsten nog niet? Wacht rustig af, bij de een gebeurt dit eerder dan bij een ander.
- Als het lichaam snel groeit, dan krijgen meisjes soms last van puistjes. Heb je daar veel last van? Praat dan met je dokter wat je er aan kunt doen.
Een jongen wordt volwassen
- Groeien jouw ballen en penis nog niet? Dat kan, bij de een gebeurt dit eerder dan bij een ander. Wacht rustig af.
- Als het lichaam snel groeit, dan krijgen jongens soms last van puistjes. Heb je daar veel last van? Praat dan met je dokter wat je er aan kunt doen.
Tanden poetsen
- Gebruik een elektrische tandenborstel met een timer. Die geeft een piepje als je met een rij tanden klaar bent en de volgende rij moet poetsen. Zo weet je dat je precies lang genoeg poetst.
- Tandenborstels slijten! Koop een paar keer per jaar een nieuwe, of een nieuw opzetborsteltje voor de elektrische borstel. Er zijn borstels die verkleuren en waardoor je aan de kleur ziet dat hij versleten is.
Veranderingen puberteit man
- Haargroei: Mannen krijgen borsthaar en/of okselhaar.
- Haargroei: Mannen krijgen haar boven hun piemel en op hun ballen.
- De penis kan stijf worden. Hierbij gaat de piemel rechtop staan en de piemel wordt hard.
- Er kan sperma uit de piemel komen. Bij een natte droom gebeurt dit voor de eerste keer. Dit gebeurt tijdens het slapen.
Veranderingen puberteit vrouw
- Borstgroei: Vrouwen krijgen borsten.
- Haargroei: Vrouwen krijgen haar op hun vagina en onder hun oksels.
- Ongesteld: Er komt dan bloed uit de vagina. Dit heet ook wel menstruatie. Je kan maandverband gebruiken.
- Ongesteld: Er komt dan bloed uit de vagina. Dit heet ook wel menstruatie. Je kan een tampon gebruiken.
